NIEBEZPIECZEŃSTWA KANIONINGU

Chcąc uprawiać kanioning należy mieć na uwadze fakt, iż stopień trudności pokonywanych miejsc zależy w dużym stopniu od masy wody, jej prędkości i wzbudzanych form przepływu. Miejsca na które należy zwrócić szczególna uwagę to: odwoje, syfony, silne prądy. Niebezpieczeństwo spowodowane ich występowaniem potęguje też fakt, iż przeważnie kanioning uprawiany jest w małych i wąskich gardzielach wąwozów. Należy też zwrócić uwagę na możliwość nagłego przyboru wody, które są najczęściej powodem wypadków śmiertelnych.



Jest kilka rodzajów odwojów: w kanionach najczęściej występują w miejscach, gdzie woda spada z pewnej wysokości do spokojnego zbiornika. W miejscu tym może powstać strefa silnie napowietrzonej wody, która odpływa na pewną odległość i następnie powraca w kierunku przeszkody. Tworzy się tak zwany odwój o głębokiej cyrkulacji i jest niebezpieczny, gdyż w pulsującej silnie napowietrzonej wodzie - człowiek jest głęboko wciągany pod wodę, traci siły i orientację, a powracająca woda ściąga go pod strumień spadający z góry. Odwoje o głębokiej cyrkulacji mogą mieć bardzo różny kształt - od szerokich, głębokich powoli obracających się "walców" powstających przy dużych progach, do pulsujących "dziur" za głazami.



Gdy woda przepływa przez zwężone, zewsząd otoczone bądź zaklinowanymi kamieniami bądź naturalnymi otworami skalnymi miejsca to tworzy się syfon. Woda z reguły płynie tam z dużą prędkością, dlatego ciężko jest jej się przeciwstawić, a w wypadku porwania przez silny nurt trudno się z niego wydostać. W niektórych kanionach występują syfony oznaczone jako nadające się lub nie do przepłynięcia, należy jednak zawsze zachować ostrożność i asekurację. Gdy wiemy, że na naszej trasie będzie syfon do przepłynięcia, to warto by choć jedna osoba miała okularki do pływania. W miejscach styczności napierającej wody ze skałą, ( jeśli skała nie jest podmyta!! ), to woda tworzy przed nią charakterystyczne wybrzuszenie - wał pulsującej wody nazywany potocznie "poduszką". Brak poduszki oznacza zawsze niebezpieczeństwo - może to być syfon (woda przepływająca pod skałą), lub podmyta skała. W takich miejscach występuje charakterystyczny silny prąd skierowany pod skałę głęboko pod wodę.



Najczęściej spowodowane są nagłymi lokalnymi opadami deszczu (oberwanie chmury, burze) lub w wypadku kanionów lodowcowych intensywnymi roztopami w okresie letnim. Należy zwrócić też uwagę na fakt, że w krajach alpejskich często powyżej naszego kanionu znajdują się zapory, zbiorniki retencyjne a nawet elektrownie, które mogą "zrzucać" wodę. Najczęściej tego typu informacje zawarte są w przewodniku, często podawany jest numer telefonu pod którym można uzyskać informacje. Niektóre niewielkie zbiorniki otwierają się automatycznie w wypadku deszczu! W kanionach wezbranie wody przybiera szczególnie niebezpieczny charakter ze względu na liczne zwężenia. Podczas przyboru wody często poziom przepływającej wody podnosi się kilka lub kilkunastokrotnie!!! Napierająca masa wody niesie z sobą kamienie, pnie zwalonych drzew itp.